De Gentse onderwijsnetten, die de bouwheren zijn van de scholen, doen al jaren grote inspanningen om voldoende schoolplaatsen te voorzien voor de Gentse kinderen en jongeren.

Er werden sinds 2010 in onze stad al 77 capaciteitsprojecten gefinancierd, samen goed voor 6.075 extra plaatsen. De financiering gebeurde deels door Vlaanderen, deels door de schoolbesturen (incl. de stad Gent) zelf. Meer dan twee derden daarvan is vandaag reeds in gebruik. Toch staan de scholen en de stad Gent klaar om nog bijkomend uit te breiden. Het Gentse onderwijs hoopt op extra Vlaamse hulp om voorspelde tekorten te kunnen wegwerken en kijkt uit naar de nieuwe capaciteitsmonitor die klaarheid moet scheppen over de grootorde van dat tekort.

Op de Commissie Onderwijs van 14 april 2021 gaf ik de volgende stand van zaken:

"Scholen deden de voorbije 10 jaar echt hun best. De cijfers tonen dat onze stad een grote inhaalbeweging maakte. Daardoor viel Gent bij de vorige uitbreidingsronde zelfs uit de boot, maar alle netten staan opnieuw klaar met projecten voor een volgende ronde. We hopen dat we deze keer de kans krijgen om die te realiseren en daar snel meer nieuws over komt. Als scholen tegen 2024-25 nieuwe schoolbanken moeten voorzien, moeten scholen zich nu kunnen organiseren of kunnen bijbouwen waar nodig. Een school bouw je niet op een jaar tijd!"

Elke Decruynaere, schepen van Onderwijs

Sinds 2015 voert het Vlaams Departement Onderwijs en Vorming een 3-jaarlijkse capaciteitsmonitor uit die peilt naar het risico op capaciteitsproblemen in de Vlaamse en Brusselse scholen: waar dreigt er eventueel een tekort aan schoolbanken. Na de monitor van 2015 en een vervolg in 2018, volgde in april 2019 een Gents detailrapport, dat in 2024-25 een tekort voorspelde van 1.912 plaatsen in het Gentse basisonderwijs en 4.268 in het secundair onderwijs.

Begin 2020 publiceerde Vlaanderen een herziening van deze prognose. Enerzijds werden de cijfers uit de capaciteitsmonitor uit 2018 vergeleken met de effectieve inschrijvingscijfers.

In de meeste gemeenten bleek het aantal leerlingen, zowel in basis- als in secundair onderwijs, te hoog ingeschat: er werden minder leerlingen ingeschreven, dus er waren minder toekomstige schoolstoeltjes nodig. Daarnaast werden alle plaatsen die via de verschillende subsidiekanalen werden goedgekeurd sinds de capaciteitsmonitor in 2018, alvast opgenomen in de berekening.

"Ik ben benieuwd naar de uitkomst van de lopende bevraging. Het is ook belangrijk om de spreiding van de plaatsen over de stad in kaart te brengen en een onderscheid te maken tussen plaatsen in TSO, BSO, KSO, ASO en BuSO. In Gent werden de aanmeldingen voor het basisonderwijs net afgerond. 90% van de instappertjes kan volgend jaar naar de school van eerste keuze. Dit resultaat is beter dan de vorige jaren en is het gevolg van de vele inspanningen van de voorbije jaren. Hopelijk kunnen we de goede resultaten van het online aanmelden in het secundair onderwijs ook blijven aanhouden, het aantal plaatsen is daarvoor bepalend. Uitbreiding zal ook hier vermoedelijk nodig blijven en we zullen die voorzien, maar er zal Vlaams budget nodig zijn om dat te ondersteunen."

Elke Decruynaere, schepen van Onderwijs

Deze herziening gaf aan dat het tekort in het Gentse voltijds secundair onderwijs in 2024-25 niet 4.268, maar 618 plaatsen zou bedragen. Een groot verschil dus. Voor het basisonderwijs deed de herziening geen uitspraak. Dit vermoedelijke tekort van 618 plaatsen leidde er jammer genoeg toe dat er van de voorziene Vlaamse subsidies van 34 miljoen euro in 2021 geen euro werd toegekend aan Gentse projecten. De noden in andere regio’s waren groter en het Vlaamse budget in deze toekenningsronde beperkt.

Eind dit jaar wordt de 3e editie verwacht van de capaciteitsmonitor, die de basis zal vormen voor de verdeling van 180 miljoen euro subsidies voor de periode van 2022-24.

Ter voorbereiding van monitor-editie van 2021 wordt momenteel, op vraag van de minister van Onderwijs en onder leiding van KU Leuven, het aanbod in kaart gebracht: hoeveel stoelen voorziet elke school nu of in de nabije toekomst.

Voor het gewoon basisonderwijs werd de aanbods-oefening al afgrond : het Gentse basisonderwijs telt momenteel 32.162 stoelen en als alles verloopt zoals gepland, komen er nog 1.010 stoelen bij tegen 2027-2028.

Deze eerste gegevens laten nog niet toe om conclusies te trekken. Daarvoor zal de monitor ook de prognoses over de bevolkingsaangroei toevoegen. Deze groei van 1.010 stoelen kan dus nog niet beoordeeld worden. Ook zegt het voorzien van het globale aantal stoelen niets over bv. de spreiding over de Gentse wijken. Een ouder in Gentbrugge heeft geen boodschap aan vrije plaatsen in een basisschool in Drongen.

Voetnoot:

1. Er werden ook “gewone” projecten gefinancierd. Deze 77 betreffen specifiek uitbreidingen ikv capaciteit.
2. Het gaat hier over de optimale capaciteit van 100 stoelen voor 75 leerlingen. Die overmaat laat flexibiliteit toe waardoor jongeren van school kunnen veranderen wanneer gewenst. Het is bij deze overmaat dat Gent 618 plaatsen te kort zou komen.
3. De herziening focuste op het secundair onderwijs, omdat de te verdelen subsidies van 34 miljoen euro voorbehouden waren voor extra capaciteit in secundair onderwijs.
4. Voor het basisonderwijs zijn alle stoelen gekend. Daar verlopen de aanmeldingen voor alle jaren (K0 -L6) immers via de online aanmelding. Dat is niet het geval voor het secundair onderwijs, waar alleen de aanmeldingen voor 1e graad via het online aanmeldingssysteem verlopen.